De Drie Wijze Moedergodinnen van Ons Land
De Matronen van Neder-Germanië
In vele tradities en religies wordt gesproken over een drie-voudige vrouwelijke godin. In Scandinavië spreekt men over de Nornen. We kennen ook de Disir, de vrouwelijke beschermgeesten van familielijnen en het lot. In de Wicca en de Keltische druïderij spreekt men eveneens over de drie-voudige godin. Deze vrouwenfiguren komen dus in allerlei culturen voor, in verschillende vormen en met verschillende namen.
Onze eigen Matronen
Maar wist je dat er veel dichterbij, in ons eigen taalgebied, ook drie moedergodinnen werden vereerd? Zij worden de Matronen genoemd. Deze drie moedergodinnen van ons eigen taalgebied maken deel uit van ons Inheems Heidendom en zijn de godinnen met wie wij het meest verbonden zijn.
De Matronen werden vereerd door Germaanse en waarschijnlijk ook Keltische stammen in het gebied dat bekend staat als Neder-Germanië. Dit omvat de gebieden van onze voorouders in het huidige Duitsland, Nederland, België, en delen van aangrenzende regio’s. Het woord "Matronae" is een Latijnse term die "moeders" betekent. Deze godinnen werden ook wel schutsgodinnen of lotsgodinnen genoemd.
De rituele en spirituele rol van onze godinnen van eigen bodem
Deze heilige figuren speelden een zeer belangrijke rol in het dagelijks leven van onze voorouders. Ze werden aangeroepen voor bescherming, vruchtbaarheid, en het welzijn van de gemeenschap. Rituelen en offers waren een onderdeel van hun verering, eerst uitgevoerd in heilige bossen en later in tempels.
Door deze drie-voudige godinnen te eren, herleefden onze voorouders een diepgewortelde spiritualiteit die zowel hun verbondenheid met de natuur als met hun voorouderlijke erfgoed weerspiegelde.
Historisch Belang en Onderzoek
Eigenlijk is het heel vreemd dat we op school tijdens geschiedenisles nooit hebben gehoord van de Matronen. Want ze waren nogal prominent aanwezig in ons gebied. In 2005 hebben wetenschappers onderzoek verricht (Biller, 2005 Universität Osnabrück). Er zijn ongeveer 1600 inscripties over onze Inheemse goden gevonden. Daarvan zijn er 834 gewijd aan de Matronen, gevonden in het gebied tussen Rijn en Maas, o.a. Bonn, Keulen, Brussel en Nijmegen. Dus meer dan de helft van de gevonden inscripties gaan over deze moedergodinnen, wat aangeeft hoe belangrijk deze drie schutsvrouwen voor onze voorouders waren. Deze oermoedergodinnen werden op zéér grote schaal vereerd door verschillende volkeren in ons taalgebied.
Rituelen en verering
De gevonden offerstenen of wij-stenen vertellen ons hier meer over. Deze stenen altaren werden pas tijdens de Romeinse overheersing gemaakt. Dit was een typisch Romeins gebruik. Vóór die tijd eerden onze voorouders de goden bij bronnen, beken, bomen en andere cultplaatsen in de natuur. Dit is o.a. beschreven door de Romeinse Veldheer Tacitus rond het jaar 98.
Uiterlijk en symboliek van de Matronen
In het boekje “De Drie Dames uit Duitsland” van Annine van der Meer lees ik dat de Matronen vaak staan afgebeeld in klederdracht. Meestal dragen de twee oudsten een grote ronde hoed. De middelste en jongste draagt een kleine hoed of gewoon los haar. Deze hoeden zijn typisch voor de Germaanse stam van de Ubiërs, die rond het jaar 30 voor onze jaartelling door de Romeinen verplaatst werden naar de linkerkant van de Rijn.
Symboliek
Na het bekijken van diverse altaren, zie ik dat ze soms worden afgebeeld met draden in hun handen. Staan deze symbool voor de levensdraden van de mensen? Ook zie je ze vaak met korven met appels, bessen, broden, korenaren of een hond. In zijpanelen zijn soms druivenranken, slangen of de levensboom zichtbaar en ook de hoorn des overvloeds komt hier weer terug.
Connecties met Nehalennia en Vrouw Holle
De afbeeldingen en ook de vorm van de altaarstenen doen me sterk denken aan de stenen altaren van Nehalennia, die bij Domburg en Colijnsplaat in Zeeland zijn gevonden. Nehalennia komt op twee altaarstenen in drievoud voor; hierin toont zij grote overeenkomst met altaarstenen van drie moedergodinnen in ons taalgebied. Ook de moedergodin Vrouw Holle of Holda is verbonden met deze drie oermoeders. Voor mij persoonlijk kan ik de figuur Holle niet los zien van deze cultus.
Aat van Gilst benoemt in zijn boek “Wijze Vrouwen en Godinnen” de Gallische Matronen, die ook staan afgebeeld met de hoorn des overvloeds. Hij beschrijft ook de tempel van de Matronen bij Pesch, de vondst van 250 Matronen beeldjes bij Keulen en het Matres Mopates altaar bij Nijmegen. Jan de Vries (Alte Germanische Religionsgeschichte) beschrijft de Matronen als moeders uit wier schoot het nieuw leven komt.
Matronen en hun verschillende functies
Er zijn veel variabelen; ze hebben per regio verschillende functies. Soms zijn ze verbonden met het moeras (Aufania), soms met de Rijn (Matronae Renahenae), soms met kinderen, of de onderwereld en de dood. En heel vaak met water en grotten. Maar altijd gaat het om de moeder, het meisje en de grootmoeder.
Symboliek van kleuren en kleding
Enkele altaren zijn teruggevonden met verfresten: rood, wit met goud, en bruinzwart. De moeder zit links en heeft rode verf. De jongste in het midden met witte en gouden verf. De grootmoeder zit rechts en is bruinzwart. Rood, wit en zwart zijn binnen ons Inheems Heidendom nog steeds kleuren met een diepgaande symbolische betekenis. Het is mogelijk dat de hoeden en kleuren verband houden met de aarde, zon en maan, symbolen van het geven van leven en het cyclisch bestaan.
Het cyclisch bestaan omvat de cirkel van geboorte, leven en dood, maar ook de seizoenen: lente, zomer, en winter. Dit is een belangrijk uitgangspunt in het Inheems Heidendom. De Scandinavische Nornen symboliseren ook het cyclische verleden, heden en toekomst. De Matronen symboliseren de verbinding met de boven-, midden-, en onderwereld. Net zoals de Disir en Nornen, zijn de Matronen weefsters van het lot.
moedergodinnen van het Moeras
Op tientallen gevonden wij-stenen staat ‘Matronae Aufaniae’. Deze naam houdt wellicht verband met het moeras, grensplaatsen tussen de wereld van de levenden en de onderwereld. Nederland is sterk verbonden met moerassen. De onderwereld en het moeras waren belangrijk voor onze voorouders; ze eerden de doden en raadpleegden hen door bij hun graven of bij het moeras te gaan zitten.
Matronen als Orakelvrouwen
Aannemelijk is dat de Matronen (en ook Nehalennia en Vrouw Holle) ook een orakelfunctie hadden. Schenkers van de stenen lieten vaak vermelden waarom ze de altaren aan de Matronen hadden geschonken. Genoemd werd dat men het 'advies' van de Matronen opvolgde, of de offering in 'opdracht' van de Matronen deed en dat dit succesvol was. De woorden advies en opdracht van de Matronen, duiden op orakelwerk, de Matronen waren dus ook orakelvrouwen.
Keren onze Inheemse Moedergodinnen terug?
We mogen trots zijn op ons cultureel en spiritueel erfgoed. Toen het Romeinse Rijk verdween, liet men het christendom opkomen, dit ging gepaard met de vernieling van heidense Matronenbeelden. Maar onze moedergodinnen, die al duizenden jaren worden vereerd, leven in ons onderbewuste. Gelukkig komt er via geschriften en archeologie steeds meer informatie beschikbaar. De Matronen volgen dus zelf ook het cyclische bestaan van dood, geboorte en leven… en na alles komen ze nu weer tot leven. In onze landen en in onze harten.
Je kunt ons ook volgen op Instragram, Facebook en Youtube
Reactie plaatsen
Reacties