Wodan is de oppergod van het Germaanse pantheon, zo leerde ik op de basisschool. Maar deze god is een heel gecompliceerde god met verschillende kanten. Wodan, zoals we Hem in het Nederlands noemen, is een stormgod, een oorlogsgod, de god die alles op alles zet om wijsheid te verwerven, doodsgod, krijger, zwerver, sjamaan, runenmeester, magiër en leider van de Wilde Jacht. Het is geen wonder dat er geen Germaanse god is met meer bijnamen als Wodan! Zijn naam betekent 'Woedende' en deze naam verraadt al wat over de oorsprong van Wodan. Van oorsprong is Wodan een stormgod en stormen woeden nu eenmaal. Let maar eens op in de decembermaand met zijn stormen. Dit is de maand waarin Wodan's Wilde Jacht, een leger van doden te paard, door de lucht raast. Deze Wilde Jacht was ook een teken van vruchtbaarheid voor het aankomende landbouwjaar. Wodan heeft hier dus een functie als doodsgod maar staat ook in verband met het leven en vruchtbaarheid. Leven en dood zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Wodans ontwikkeling
Wodans rol bleef niet beperkt tot die van storm- en doodsgod. Goden en mensen zijn nauw met elkaar verbonden en maken mijn inziens samen een ontwikkeling door. In de optiek van de schrijver van dit artikel zijn goden zowel archetypen van het volk waaruit ze voortkomen als ook realiteiten. Vandaar dat Wodan en de Germaanse volkeren tot de dag van vandaag nauw met elkaar verbonden zijn. Naarmate de tijden meer krijgshaftig werden veranderde Wodans rol ook en Hij werd een god van de adel en helden, een krijgsgod. Donar en Freyer waren populair bij het volk en Wodan bij de elite.
Wodan in de Edda
Wodan werd op een gegeven moment ook door Scandinavische volkeren vereerd, onder de naam Odin, en veel informatie die vandaag de dag beschikbaar is over Wodan komt uit Scandinavische bronnen, met name uit de Edda (een IJslands geschrift). In deze geschriften heeft Wodan niet alleen de rol van oppergod maar is ook zijn rol als doodsgod verder ontwikkeld. Je hebt vast wel eens van een plaats gehoord die Walhalla heet, een plaats waar helden naar toe gaan als ze op het slagveld zijn omgekomen. Walhalla is een hal, dus geen hemel, van Wodan in de Godenwereld (Asgaard heet deze godenwereld). In de Edda staan veel verhalen waarin Wodan de hoofdrol speelt. In deze verhalen heeft Wodan de naam Odin en heerst over Asgaard, één van de godenwerelden, en doet Hij er alles aan om de wereld te beschermen tegen vernietiging door kwade krachten. Hiervoor is wijsheid nodig en zo ontwikkelde Wodan zich tot een zoeker naar wijsheid die geen middel uit de weg gaat om wijsheid te verkrijgen. Om uit de Bron van Mimir, een wijze reus, te mogen drinken offerde Wodan één van zijn ogen dit is de reden dat Wodan vaak met één oog wordt afgebeeld. Hij wordt ook vaak als zwerver afgebeeld, met een donkere mantel en een flaphoed. Wodan zwerft door de negen werelden op zoek naar wijsheid. Wodans meest radicale actie was om negen dagen en nachten aan de Wereldboom Yggdrasil te hangen, gewond door een steek met zijn speer, een offer van zichzelf aan zichzelf. Je merkt vast al dat Wodan een nogal heftige god is.
Wodan en de runen
Hangende aan de wereldboom Yggdrasil verwierf hij kennis van de runen. Runen zijn niet zomaar schrifttekens, want de runen zijn levende tekens met betekenissen en kracht. Het reizen door de negen werelden en zijn zoektocht naar de wijsheid van de runen maken Wodan tot een sjamanistische god. Wodan leerde 'seidr', magie, van de godin Freya. De wil om van anderen te leren is een groot teken van wijsheid, vind ik zelf. De vele aspecten van Wodan maken Hem tot een fascinerende en vooral inspirende godheid.
Heil Wodan!